januari 2013
Met Mooi Meegenomen had ik een poot tussen de deur bij uitgeverij Ploegsma. Men wilde graag een tweede boek en terwijl ik daaraan bezig was, werd ik ook gevraagd een streepjesboek te
schrijven, een serie voor moeilijke lezers: ‘… eenvoudig van taal en erg makkelijk te lezen. Maar niet saai en zeker niet kinderachtig.’
Daartoe bewerkte ik een eerder geschreven verhaal Het orgel (Vrij Nederland, 13 februari 1982). Voorjaar 1984 kwam het uit onder de titel Jarig is anders. Omslag en
illustraties: Jansje Bouman. De tekening voor het omslag heeft ze op mijn verzoek overgedaan, omdat ze met haar illustratie het plot had verklapt.
In Het orgel heet de hoofdpersoon Wilma, in Jarig is anders heb ik haar naam veranderd in Anja. God mag weten waarom.
De strekking van het verhaal bleef hetzelfde: een meisje dat wraak neemt op haar ouders die haar zelfs op haar eigen verjaardag als een afgericht kermisaapje dwingen voor de visite op het
elektronisch orgel te spelen.
Dat ik met mijn gedachten meer bij het andere boek was, wordt pijnlijk duidelijk aan de inhoud. In beide boeken heb ik de hoofdpersoon een oudere broer in Antwerpen gegeven. Bepaald een
zwaktebod.
Hallo Nachtvlinder! ging de opvolger van Mooi Meegenomen heten (illustraties Jansje Bouman), een boek waaraan ik aanzienlijk langer heb gewerkt dan aan mijn debuutboek. Ik
voelde toch dat er meegekeken werd.
Het verhaal gaat over Anne en Esther, twee meisjes die bij elkaar in de straat wonen, in de Lijsterstraat, in de Utrechtse Vogelenbuurt. Bij mij om de hoek.
Elke woensdagavond in het diepste geheim praten de vriendinnen met elkaar via een walkie-talkie en onder een schuilnaam. Anne, vanuit wie het verhaal wordt verteld, heet vleermuis en Esther
nachtvlinder.
Omdat ik wist dat het verhaal zich voor een gedeelte in Antwerpen zou gaan afspelen, heb ik in die stad voor twee maanden een kamer gehuurd, in de Tolstraat, bij een leraar klassieke talen.
Daar in Antwerpen heb ik de eerste helft van het verhaal geschreven. Grappig genoeg het gedeelte dat in Utrecht speelt. Op het moment dat in het verhaal Anne naar België vertrekt, verhuisde ik
juist weer terug naar Nederland.
‘Is alles wat er in uw boek staat echt gebeurd?’ willen kinderen vaak weten als ik op klassenbezoek ben. Nee, is het antwoord. Maar in Hallo Nachtvlinder! beschrijf ik een protestactie
van grote broer Hans, uitgevoerd op Koninginnedag 1980 die ik in werkelijkheid zelf heb uitgevoerd, samen met twee vrienden.
Op 30 april 1980 besteeg Koningin Beatrix de troon en zij weigerde tegen de traditie in gevangenen strafvermindering te geven. En dat pikten we niet: aksie!
Met een geleend rubberbootje staken we de Wittevrouwensingel in Utrecht over en kalkten op de muur van de gevangenis: In naam van Oranje doe open de poort.
Speciaal voor de serie Het verhaal achter… heb ik Hallo Nachtvlinder! herlezen en ik moet bekennen, dat viel niet altijd mee. Het lijkt alsof ik me anders dan bij mijn eerste
boek realiseerde dat het boek voor kinderen moest worden en dus grappig, anders haken ze af. Er wordt wat afgeschaterd, er worden flauwe practical jokes uitgehaald en zelfs een belegen Belgenmop
verteld. Alles om maar leuk gevonden te worden. Om triest van te worden.
Verder viel me op dat zo’n beetje alle volwassenen in het boek roken: shag, sigaretten en sigaren. En er wordt behoorlijk gedronken. Ook door Anne, die toch pas tien jaar is. Zo krijgt ze
van Lena, een oude vrouw die haar uit de Singel heeft gered en met wie ze bevriend raakt, een sneeuwwitje ingeschonken, een pilsje met 7-up. En bij haar broer Hans drinkt ze bij het eten vrolijk
een paar glaasjes Lambrusco mee. Alsof het de gewoonste zaak van de wereld is.
Hallo Nachtvlinder! is een vrolijk en zo nu en dan toe schijtlollig meidenboek, maar het zou niet een unverfroren Koos Meindertsverhaal zijn geweest, als niet ook de dood een rolletje
had opgeëist. Lena, de oude vrouw in het boek vertrekt met haar woonboot naar Trir-nan-og, een mythologisch eiland voor de kust van Ierland, het land zonder tijd. Kenners van mijn werk weten dat
Lena ruim 25 jaar later in De Vuurtoren reïncarneert in oma, om aan het eind van het verhaal opnieuw uit te varen, dan met een roeibootje, naar het land van de eeuwige jeugd, waar de
tijd stilstaat.
In april 1986 kreeg Hallo Nachtvlinder! de eerste prijs van de Kinder- en Jeugdjury Limburg, de voorloper van de Kinder- en Jeugdjury Vlaanderen, in de categorie 9-12 jaar.
In 1991 verscheen een goedkope herdruk met een nieuw omslag.
Hallo Nachtvlinder! Ploegsma 1984
Dit was aflevering 3 in de serie: Het verhaal achter…
Volgende aflevering: Uit de school geklapt.